Basisscholen waren in het verleden niet verplicht om de Cito Eindtoets Groep 8 of een andere eindtoets af te nemen. De meeste Basisscholen (zo’n 85%) namen destijds de Cito Eindtoets BaO Groep 8 af, maar er waren ook scholen (bv Montessori-onderwijs), die liever de NIO afnamen. Bepaalde Vrije Scholen en Jenaplanscholen namen het liefst helemaal geen verplichte toets af. 

Inmiddels zijn alle basisscholen verplicht om een Eindtoets Groep 8 af te nemen. 

Een basisschool kan kiezen uit één van de volgende eindtoetsen:

• De Centrale Eindtoets van Cito.
• De IEP Eindtoets van bureau ICE.
• De digitale, adaptieve Eindtoets ROUTE 8 van A-VISION.